Hareketsizlik bakın organlarımıza nasıl zarar veriyor?
Çağdaş hayatın getirdiği uzun vadeli masa başı çalışma, teknoloji bağımlılığı ve azalan fizikî aktivite, insanları giderek daha da hareketsizleştiriyor. Meğer insan bedeni açısından kritik değer taşıyan nizamlı hareket; kas ve eklem hastalıkları, hipertansiyon, diyabet, depresyon, kalp ve damar hastalıkları ile osteoartrit üzere kronik sıkıntıların önlenmesinde önemli rol oynuyor. Acıbadem Maslak Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Meral Bayramoğlu “İnsan vücudu hareket etmek için yaratılmıştır. Hareketsizlik doğal bir durum değildir. Maalesef teknolojinin sağladığı kolaylıklar bizi konforlu fakat sıhhatsiz bir hayata alıştırdı. Bunun bedelini ağrılar, erken yaşta başlayan kireçlenmeler, metabolik hastalıklar ve ruhsal çöküntüyle ödüyoruz” diyor.
Son yıllarda hareketsizliğe bağlı boyun, bel ve sırt ağrıları ile kas ve eklem hastalıklarının gençlerde de arttığını vurgulayan Prof. Dr. Bayramoğlu “Özellikle genç yaş kümesinde bile postüral problemlere bağlı ağrıları çok sık görmeye başladık. Ayrıca hareketsizliğe bağlı olarak kilo alımı da yaygınlaştı. Fazla kilo, bilhassa diz, kalça ve bel bölgesine binen yükü artırarak dejeneratif eklem hastalıklarına, menisküs ve bağ sorunlarına taban hazırlar, ağrılar kronikleşir. Üstelik hareketsiz hayat, yalnızca vücudu değil, zihinsel işlevleri da köreltir” diyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Meral Bayramoğlu 10 Mayıs Sıhhat İçin Hareket Et Günü kapsamında, hareketsizliğin vücudumuzda yol açtığı hasarları anlattı, kıymetli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
- Kas-iskelet sistemi hastalıkları
Kaslar kullanılmadıkça küçülür, gücünü kaybeder. Bu da günlük hareketleri yapmayı zorlaştırır. Hareketsizlik, eklem kapsüllerinin ve bağların esnekliğini azaltır. Bu durum bel ve diz tutulmaları üzere problemlere yol açar. Bilhassa uzun mühlet masa başı çalışan bireylerde kamburluk (kifoz), boyun düzleşmesi üzere postüral deformiteler gelişebilir. Ayrıyeten eklem yüzeyleri hareketsiz kaldığında beslenmesi bozulur, bu da dejenerasyona yer hazırlar.
- Kalp-damar hastalıkları
Hareketsizlik venöz dönüşü (kanın kalbe geri taşınması) yavaşlatır, bu da ödem, varis ve damar tıkanıklığı riskini artırır. Tertipli idman yapılmadığında kalp daha az verimli çalışır, kondisyon düşer. Hareketsiz ömür damar duvarlarının elastikiyetini azaltır, bu da kan basıncını yükseltir.
- Metabolik hastalıklar
Prof. Dr. Meral Bayramoğlu “Hareketsizlikle birlikte kalori harcaması azalır, bu da kilo artışına neden olur. Ayrıyeten kaslar etkin olmadığında glikozu daha az kullanır. Bu da insülinin tesirini azaltır. Hareketsizlik, makûs kolesterol (LDL) seviyesini de artırabilir” diyor.
- Solunum sistemi hastalıkları
Hareketsiz ömür biçimine sahip olan bir şahısta vakitle sığ teneffüs gelişir, bu da akciğerlerin hava kapasitesini sonlar. Düzenli hareket ve nizamlı idman derin teneffüsü teşvik eder, dokulara daha düzgün oksijen taşınmasını sağlar ve nefes darlığını azaltır.
- Sindirim sistemi hastalıkları
Hareket eksikliği sindirim sistemi üzerinde de birçok olumsuz tesire yol açabilir. Bağırsak hareketlerini yavaşlatarak kabızlığa, gaz ve şişkinlik üzere problemlere neden olur. Tıpkı vakitte hareketsizlik ve uzun mühlet oturmak reflü riskini de artırır.
- Depresyon ve uyku bozuklukları
Fiziksel aktivite, memnunluk hormonları olan serotonin ve endorfin salınımını artırır. Hareketsizlik bu dengeyi bozar. Bilhassa yaşlı bireylerde fizikî inaktiviteyle birlikte dikkat, hafıza ve konsantrasyon problemleri gelişebilir. Gün içinde güç harcamayan bireyler geceleri daha huzursuz ve kesik kesik uyuyabilir. İdmanla birlikte artan beyin kan akımı, öğrenme, hafıza ve karar verme üzere bilişsel işlevleri dayanaklar. Sistemli hareket, Alzheimer ve demans riskini azaltır.
- Lenfatik sistem ve bağışıklık
Prof. Dr. Meral Bayramoğlu “Kasların pompalama tesiriyle ilerleyen lenf sistemi, hareketsizlikle duraklar. Bu da bedendeki toksinlerin ve ödemin atılmasını pürüzler. Kan dolanımı ve lenfatik akış yavaşladığında, bağışıklık hücrelerinin aktifliği de azalır” diyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
