Anksiyete kişinin işlevselliğini bozuyorsa önlem alınmalı!
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, anksiyete, anksiyete ile baş etme yolları ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi verdi.
Belli seviyedeki anksiyete motive edici olabilir…
Anksiyetenin ekseriyetle olumsuz olarak algılanan bir durum olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Ancak bu olumsuz yaşantılarla, hislerle birlikte vakit zaman bizim için aslında gözetici, bizi bir şeylere tedbir almaya bir nevi yönlendiren bir his.” dedi.
Sınav korkusu yaşayan bir kişinin telaşının muhakkak bir seviyede kalmasının kişiyi motive ederek imtihana çalışmak için daha fazla vakit ayırmasını sağladığını söz eden Gökpınar, “Anksiyete kişinin fonksiyonelliğini bozduğu noktada tedbir alınması gerekir. Tasa artık o seviyesi aştığında, çalışmaya yönlendirici değil, tam karşıtı konsantrasyonu, odaklanmayı, çalışmayı zorlaştıracak bir noktaya gelir. Bu üzere durumlarda anksiyeteyi denetim etme, anksiyete ile baş etme yollarının kıymet kazanıyor.” formunda konuştu.
Kaygının kaynağındaki kanıyı fark etmek büyük kıymet taşıyor
Kişilerin çoklukla fonksiyonellikleri bozulmaya başladığında tedavi arayışı içinde olduklarını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Kişi bir şeylere karşı endişe yaşama şikayeti ile bizlere başvurabiliyor. Burada kıymetli olan, kişinin yaşanan olaya karşı olan kanıları, yani kişiyi asıl olarak kaygılandıran fikir. Kişi asansöre binerken korku yaşıyorsa, asansörün kendisi mi, asansörü görmek mi, yoksa ‘ya asansörde kalırsam, ya çıkamazsam, ya birisi gelip beni kurtaramazsa’ üzere o ana ya da o olaya atfettiği fikirlerin ayırt edilmesi gerekiyor.” dedi.
Kişilerin spesifik bir olayı örnek göstererek yardım istemesinin altında, farklı durumlar bulunabileceğine dikkat çeken Gökpınar, şöyle devam etti:
“Neden, imtihan korkusu olabilir, rastgele bir duruma karşı anksiyete yahut toplumsal anksiyete olabilir. Örneğin, telaşı nedeniyle okulda sunum yapamadığını söyleyen birinde kaygılandığı asıl şeyin ne olduğunu anlamaya çalışırız. İstediği kadar yeterli performans sergileyememesi ya da tahminen rezil olma tasası, ‘bildiklerimi aktaramayacağım, herkes benim yetersiz olduğumu düşünecek’ üzere birtakım algılar, niyetler ortaya çıkabiliyor. Tam bu noktada, olayı ve kanıyı ayırt etmek ve o niyetin farkına varabilmek çok büyük kıymet taşıyor. Zira şunu biliyoruz ki o fikirler aslında bizim hislerimizi oluşturuyor. O hisler da bizim sonraki davranışlarımıza ya da o anki davranışlarımıza istikamet veriyor. Hasebiyle tasayı anlamaya çalışırken öncelikle tasanın kaynağındaki kanıyı fark etmek, ayırt etmek çok büyük ehemmiyet taşıyor.”
Telkinler bireylerin yetersizlik hislerini pekiştirebilir!
Kaygıyı azaltmak için kitap okumak, bir şeyler izlemek üzere dikkat odağını değiştirecek aktiviteler ile küçük idmanlar yapmanın önerilebildiğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Elbette fizikî aktivite genel olarak dert ile baş etmede hayli tesirli prosedürlerden biri.” dedi.
Düşünceyi yönlendirmenin ve fark etmenin değerini yineleyen Gökpınar, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Şunu da unutmamak lazım ki düşünmemeye çalışmak çok tesirli bir prosedür değil. Zira bir şeyi düşünmemeye çalıştığınız vakit zati hâli hazırda düşünüyor oluyorsunuz. Danışanlar da çoklukla etraflarından duydukları bu biçim telkinlerden yakınırlar. ‘Düşünmemeye çalış’ yahut ‘bunda kaygılanacak ne var, o denli düşünme’ üzere telaffuzlar, tam aykırısı uygun hissettirmek yerine vakit zaman şahısların yetersizlik hislerini da pekiştirebilir. Zira düşünmemek o anda kişinin elinde olan bir usul değil. Kişinin kanılarının davranışa dönmesi ya da kaçınmalara dönmesinin engellenmesi değerlidir. Hasebiyle bu tip durumlarda aile ve yakın etrafın telkinlerden mümkün olduğunca uzak durup, dert yaşayan kişiyi anlamaya dinlemeye yönelmesi tavsiye edilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
