Denizcilik Tarihi Bilimsel Şöleni

Bu yıl 13’üncüsü düzenlenen Memleketler arası Türk Deniz Ticareti Tarihi Sempozyumu İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) konut sahipliğinde düzenlenen açılış merasimi ile başladı.

Dünyanın farklı ülkelerinden bilim insanlarını, bu yıl “İzmir ve Ege Denizi Limanları” teması ile bir ortaya getiren, Türk Tarih Kurumu  (TTK) ve İMEAK Deniz Ticaret Odası iş birliğiyle düzenlenen sempozyumun resmi açılışına, YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Prof.Dr. Mahmut Ak, İKÇÜ Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Muhsin Akbaş, Prof. Dr. Yasin Bulduklu, Deniz Kuvvetleri eski Kumandanı Emekli Oramiral ve Piri Reis Üniversitesi Mütevelli Üyesi Metin Ataç, Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi (SBBF) Dekanı  Prof.Dr. Şaban Doğan, Türk Tarih Kurumu (TTK) Lider Yardımcısı Doç. Dr. Yunus Pustu, İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO)  İzmir Şube Yönetim Kurulu Lideri Yusuf Öztürk, sempozyum düzenleme heyetinden Piri Reis Üniversitesi Denizcilik Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Lideri Prof. Dr. İdris Bostan, İKÇÜ SBBF Osmanlı Kuruluşları ve Medeniyeti Tarihi Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mikail Acıpınar, UNESCO İzmir Tarihi Liman Kenti Alan Başkanı Abdülaziz Ediz, İKÇÜ SBBF Türk-İslam Arkeolojisi Kısmı Öğretim Üyesi ve Smyrna Antik Kenti Hafriyat Heyeti Lideri Prof. Dr. Akın Ersoy ile tarih, iktisat, siyaset, arkeoloji, hukuk ve sosyoloji alanlarında yapacakları sunumlarıyla sempozyuma konuk olan çok sayıda bilim insanı katıldı.

Üç Tarafımızın Denizlerle Çevrili Olmasının Jeopolitik Rolü

Denizcilik üzere kültürlerin, bilimin, medeniyetlerin yayılışına istikamet veren bir alanı memleketler arası olarak ele alan bir sempozyuma İKÇÜ olarak mesken sahipliği yapmaktan duydukları memnuniyeti paylaşan Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Muhsin Akbaş, Rektör Prof. Dr. Köse’nin şehir dışı programı nedeniyle katılamadığı bu buluşmaya selam ve hürmetlerini ilettiğini aktardı.

“İzmir ve Ege Denizi Limanları” buluşmasının, 2022 yılında yapılan ve üç cilt halinde kitap olarak da yayımlanan ‘Çakabey’den Günümüze İzmir’ Sempozyumunun, İzmir çalışmaları açısından devam niteliği taşıdığını söyleyen Prof. Dr. Akbaş, “Öncelikle Türk Deniz Ticareti çok değerli bir husus. Dünyada yaşanan gelişmelerle bu mevzunun ne kadar kıymetli olduğunu hepimizi çok yakından takip ediyoruz. COVID-19 pandemisinden sonra deniz ticaretinin insan varlığının sağlıklı bir biçimde sürdürebilmesi açısından ne kadar kıymetli olduğunu bir defa daha anlamış olduk. Orta Asya’nın bozkırlarından doruklarından Anadolu’ya gelmemizle birlikte üç tarafımızın denizlerle çevrili olması, hem savunma noktasında hem de ticaret açısından denizin ülkemiz için ne kadar pahalı olduğunu ortaya koyuyor. Burada İzmir ve Ege konusu ayrıyeten bir değer arz ediyor. Adalar probleminden sonra tahminen hem savunma hem de ticaret açısından bilhassa önümüzdeki vakitlerde daha sıkça duyacağımız değerli mevzular. Bu sempozyumumuzun, bilinmeyenlerinin ortaya çıkarılmasında, alana pratik olarak aktarılması noktasında siyasetçilerimiz, iktisatçılarımız, tarihçilerimiz, hukukçularımız açısından da çok bedelli bilgiler sunacağından kuşkum yok. Bildirileri ile bu sempozyumu zenginleştiren iştirakçilerimize teşekkürlerimi sunuyorum. Düzenlenme şurasında emeği geçen tarih kısmı hocalarımız başta olmak üzere Türk Tarih Kurumu, Deniz Ticaret Odamız ve öbür paydaşlarımıza şükranlarımı sunmak istiyorum. Başarılı bir sempozyum olmasını temenni ediyorum” sözlerini kullandı.

Sempozyumu Kurumlaştırmak ve Gelecek Nesillere Taşımak İstiyoruz

Deniz Kuvvetleri eski Kumandanı Emekli Oramiral ve Piri Reis Üniversitesi Mütevelli Üyesi Metin Ataç da memleketler arası kongre ve sempozyum düzenlemenin epeyce büyük bir sorumluluk üstlenmek manasına geldiğini kaydederek İKÇÜ’nün 13’sünü üstlendiği sempozyumda epey başarılı bir tertip yürüttüğünü aktardı. Emekli Oramiral Ataç, “İzmir’e ayak bastığımız birinci andan itibaren güler yüzle karşılayan tüm hocalarımıza teşekkürlerimi iletiyorum. Son derece başarılı bir tertip. Bu tertibin bir sonrasına biz Piri Reis Üniversitesi olarak talibiz. Bünyemizde Türk Denizcilik Tarihi Araştırma Merkezi kurduk. Denizcilik alanının her istikametinde faaliyet göstermeye çalışıyoruz. Stratejik alanda yapılan bu değerli sempozyumu kurumlaştırmak ve gelecek nesillere taşımak istiyoruz. Aranızda bulunmuş olmaktan Sizleri tanımış olmaktan gurur duyuyorum. Hepinize sevgi ve hürmetler sunuyorum” diye konuştu.

İzmir’in Ticari Kimliği Akdeniz Dünyasının Şekillenmesinde Kilit Değer Sahip

2009 yılından bu yana sistemli olarak gerçekleştirilen bu sempozyum serisinin Türk denizcilik tarihinin akademik dünyada daha görünür hale gelmesini sağlayan bir platform oluşturduğuna dikkat çeken TTK Lider Yardımcısı Doç. Dr. Yunus Pustu, denizcilik tarihi üzerine çalışan araştırmacılar için kalıcı ve verimli bir alan sunması nedeniyle bu yıl ki mesken sahipliği için İKÇÜ’ye teşekkür etti. Doç. Dr. Pustu, “Türklerin denizle kurduğu alaka Orta Asya’dan sonra Hazar’a, Karadeniz’e, Ege’ye, Akdeniz’e ve hatta Hint ve Atlas Okyanusuna uzanan çok katmanlı bir serüvendir. Öte yandan İzmir’in ticari kimliği yalnız Anadolu’nun değil birebir vakitte Akdeniz dünyasının şekillenmesinde kilit bir rol oynamıştır. Bilindiği üzere İzmir deniz ticareti bakımından tarih boyunca Doğu Akdeniz’in en stratejik liman kentlerinden biri olmuştur. Bir medeniyetin tarafını tayin eden ögelerden biri de onun denize ve denizcilik kültürüne bakışıdır. Bu bakımdan Denizcilik Tarihimizin tarih yazımında tam manasıyla hak ettiği yeri bulamamış bir alan olarak dikkat çektiğini söyleyebiliriz.  Bu serüvenin belgelenmesi, tartışılması ve arşivlenmesi TTK olarak asli görevlerimizden bir adedidir. Bu manada Türk denizcilik tarihine dair her katkıyı sırf bir akademik üretim değil, tıpkı vakitte ulusal hafızamıza eklenen bir iz olarak görmekteyiz. Bugün burada sunulacak bildiriler ve yapılacak tartışmalar da gelecekte bu alanda girişilecek yeni çalışmalara ilham kaynağı olacak araştırmacıların yolunu aydınlatacaktır” formunda konuştu.

Türkiye Ulaşımın Her Modunda Lojistik Bir Üst Olmaya Adaydır

İMEAK DTO İzmir Şube Başkanı Yusuf Öztürk, denizlere hâkim olan devletlerin ulusal güçlerinin en değerli ögelerinden birine sahip olduğunu kaydettiği konuşmasında, günümüzde dünya yük nakliyatının yüzde 86’sının  deniz yoluyla yapılması sebebiyle de global iktisatta kilit rolü üstlendiğini aktardı. Deniz gücünün askeri ögesi deniz kuvvetleri, sivil ögesi da ticaret gemileri, limanlar, tersaneler, balıkçılar üzere denizcilikle uğraşan tüm ögeler olduğunu söyleyen Öztürk, “Dünya ticaretinde Pandemi devrinde global tedarik zincirinde yaşanan aksaklıklar tekrar çabucak yanı başımızdaki Rusya-Ukrayna Savaşı’nın akabinde, Ortadoğu’da İsrail-Filistin çatışması ile doruğa çıkan jeopolitik istikrarsızlıklar dünya genelinde ülkeler için deniz nakliyatının ve liman altyapılarının ne kadar kıymet arz ettiğini bir sefer daha gözler önüne sermiştir. Üç kıtayı birbirine bağlayan kıymetli jeostratejik ve jeopolitik pozisyonuyla ülkemiz aslında yalnızca deniz nakliyatı dalı açısından değil ulaşımın her modunda lojistik bir üst olmaya adaydır. Ülkemizin lojistik ağları kara ve deniz ve hava yollarının entegrasyonu ile büyük bir sinerji yaratmaktadır. Bu entegrasyon milletlerarası ticaretin süratle ve faal bir biçimde gerçekleşmesini sağlamaktadır. İzmir özelinde konuşmak gerekirse etrafında yer alan ve dünya mirası olarak isimlendirilen Efes, Bergama, Teos, Milet, Aspendos üzere birçok antik kent çok parlak devirler geçirmelerine karşın içlerinde yalnızca İzmir kalmıştır. Önümüzdeki yıllarda Ege Bölgesi’nde artan yük hacmini karşılayabilecek TCDD İzmir Limanı’nın yarım kalan yatırımlarının tamamlanması büyük değer arz etmektedir. Gemi inşa sanayinden deniz nakliyatına ve liman işletmeciliğine her alanda Türkiye’nin deniz ülkeleri ortasında hak ettiği yeri yere ulaşması için üzerimize düşen vazifeleri azimle yerine getirmeye çalışıyoruz” tabirlerini kullandı

Ortak Gayemiz Ülkemize Hizmet Etmek

İKÇÜ SBBF Dekanı Prof.Dr. Şaban Doğan, genç bir üniversitenin genç bir fakültesi olarak ulusal ve memleketler arası iş birliklerine, yurt içi ve yurt dışı bilimsel çalışmalara gösterdikleri hassasiyete dikkati çektiği konuşmasında, tarih kısmının bu bağlamda ön ayak olduğu buluşma ve etkinliklerle alanına kıymetli katkılar sunma amacında olduğunu tabir etti. Dekan Prof. Dr. Doğan, “Bildiğiniz üzere üniversitelerin eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve toplumsa hizmet olmak üzere üç temel misyonu var. Bilim dünyası olarak hedefimiz aslında ülkemize hizmet etmek. 11 kısmımızın tamamı bu üslup etkinliklerle, şimdiki çalışmalarla, iştiraklerle, iştiraklerle temayüz etmiş durumda. Bu sempozyumda bu etkinliklerden bir tanesi ve elimizden geldiğince bu şekil etkinliklere aktif olarak dayanak olmaya çalışıyoruz. Sağ olsun Mikail Hoca hakikaten muazzam bir çaba gösterdi. Ne memnun bizlere ki siz kıymetli iştirakçilerimiz birbirinden güçlü 41 bildiriyle bize takviye oldunuz. Her birinize farklı ayrı teşekkür ediyorum” dedi.

İKÇÜ’de Ağırlamak Büyük Onur

İngiltere’den, Cezayir’den, Arnavutluk’tan araştırmacıların yer aldığı sempozyuma 41 bildirinin sunulduğu bilgisini veren düzenleme kurulundan  Prof. Dr. Mikail Acıpınar da “İlki 7 Mayıs 2009 tarihinde İzmir’de gerçekleştirilen ve bu tarihten itibaren klasik hale gelen Türk Deniz Ticareti Sempozyumu’nun on üçüncüsünü üniversitemiz konut sahipliğinde tekrar İzmir’de düzenlemekten ve sizleri ortamızda görmekten duyduğum memnunluğu paylaşmak isterim. İki gün boyunca iki farklı salonda paralel oturumlar halinde devam edecek sempozyumda Türkçe ve İngilizce sunulacak olan toplam 41 bildiri yer almaktadır.  Sempozyumuz 16 Mayıs 2025 Cuma günü öğlenden sonra yapılacak olan kapanış ve kıymetlendirme oturumu ile son bulacaktır. 17 Mayıs Cumartesi günü ise Sığacık gezisi düzenlenecektir. Birinci olarak, sempozyumun düzenlenmesinde büyük katkıları bulunan Türk Tarih Kurumu ve saygıdeğer liderine, İMEAK Deniz Ticaret Odası ve kıymetli liderine şükranlarımı arz ederim. Tekrar sempozyum çalışmalarının başladığı birinci günden itibaren dayanaklarını esirgemeyen sayın Rektörümüz Prof. Dr. Saffet Köse ve çok değerli Rektör Yardımcımız Sayın Prof. Dr. Yasin Bulduklu, Sosyal ve Beşerî Bilimler Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr. Şaban Doğan hocalarıma, emeği geçen tüm meslektaşlarıma ve özellikle Prof. Dr. Akın Ersoy hocama müteşekkirim.  Tertibin hazırlık basamağından lojistiğe emek veren tüm işçimize hassaten teşekkür etmek isterim” ifadesini kullandı.

YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Prof.Dr. Ak Birinci Oturumda

Sempozyumda selamlama konuşmalarının ardından YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Prof.Dr. Mahmut Ak’ın moderatörlüğünde yapılan ‘İzmir ve Ege Adalarında Konsolosluklar’ başlığındaki birinci oturuma geçildi. Oturuma, 18. yüzyılda İzmir Konsolosluğunun “Tüccar Tercümanları” sunumuyla Prof. Dr. Mehmet Demiryürek, ‘Venedik Konsolosluk Kayıtlarının Osmanlı Deniz Ticareti Tarihi Araştırmalarındaki Değeri: İzmir Konsolosluğu Örneği’ sunumuyla Doç. Dr. Özgür Oral, ‘XVIII. yüzyılda İzmir’de Misyon Yapan Bir Ceneviz Konsolosunun Kent Hakkındaki Müşahedeleri ve Tespitleri’ sunumuyla Doç. Dr. Selim Parlaz, ‘Napoli Krallığı’nın İzmir ve Ege Adalarındaki Konsolosluk Ağı’ sunumuyla Uzm. Dr. Muhammed Özler katkı sundu.

Sempozyum, konuk protokole ikram takdim edilmesi ve stant açılışıyla devam etti.

 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı