İzmir’in kurtuluşunun simgesi: Timur’un Kılıcı
Ege Üniversitesi bünyesinde düzenlenen “Cumhuriyet ve Atatürk Günleri” kapsamında Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü (TDAE) tarafından “Atatürk ve Timur” başlıklı bir konferans düzenlendi. TDAE Konferans Salonunda düzenlenen aktifliğe; Enstitü Müdürü Prof. Dr. Nadim Macit, Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Osman Karatay, akademisyenler, öğrenciler ve çalışanlar katıldı. Konferansta konuşmacı olarak yer alan Dokuz Eylül Üniversitesi İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Kemal Arı, Timur’un kılıcının öyküsünü iştirakçilerle paylaştı.
Prof. Dr. Arı, “Hikâye, 1922 yılının Aralık ayında başlıyor. Sakarya Meydan Muharebesinin kazanılması akabinde birçok yerde Anadolu’da verilen uğraşa dayanak verme şovları yapılmaya başladı. Bunlardan bir tanesi de Buhara Cumhuriyetinde gerçekleşti. Buhara, o tarihlerde Sovyetler Birliği içerisinde küçük özerk devlet olarak yer alıyordu. 1922 sonunda bir heyet Buhara’dan Karadeniz’e kara yoluyla, oradan gemi ile İnebolu’ya geldi. Heyet birkaç günü İnebolu’da geçirdi. Akabinde Ankara’ya yola koyuldu. Seyahat esnasında heyette yer alan Recep Bey, taşınan sandıkları açarak içlerinde olanları gösterdi. Sandıkların içerisinde üç tane pırıl pırıl kılıç vardı. Kılıçlardan biri Timur’un kılıcıydı. İzmir, 1402 yılında Timur tarafından alındığında belinde takılıydı. Öteki kılıçları Buhara’daki ustalar yaptı. Birisi Mustafa Kemal Paşa’ya başkası Batı Cephesi Kumandanı İsmet Paşa’ya verilecekti. Timur’a ilişkin olan kılıç ise o tarihlerde işgal altında olan İzmir’e birinci girecek olan fatihe verilecekti” dedi.
“Bu kılıç tekrar İzmir’i Türk yapacaktır”
Hikâyeye devam eden Prof. Dr. Arı, “1922 Ocak ayının birinci haftası heyet Ankara’ya geldi. Mustafa Kemal Paşa’dan randevu aldı. Mustafa Kemal’e getirdikleri armağanlarla birlikte 3 kılıcı verdiler. Timur’un kılıcını getiren heyetten Recep Beyefendi, ‘Zamanında Timur, bu kılıçla İzmir’i Türk yaptı. Artık tekrar bu kılıç İzmir’i Türk yapacaktır’ diyerek İzmir’in yine alınacağından emin olduğunu belirtti. Mustafa Kemal, kılıcı İzmir’e giren birinci şahsa şahsen vereceğini söyledi” diye konuştu.
İzmir’in kurtuluş sürecine değinen Prof. Dr. Kemal Arı, “8 Eylül tarihinde Türk subayları Manisa’yı kurtardı. 8 Eylül’ü 9 Eylül’e bağlayan gece, İzmir’in mavi suları Türk ordusu tarafından görüldü. İzmir’e ne vakit girileceği tartışıldı ve sabahın erken saatlerinde oluşturulan bir müfreze öncü olarak atandı. Müfrezenin başına Yüzbaşı Şerafettin Bey atandı. Şerafettin Bey’in buyruğundaki müfreze, Sabuncubeli’den İzmir’e yanlışsız hareket etti. Sabuncubeli’den bir Türk topu gürüldedi. Güya İzmir’e ‘biz geliyoruz’ işaretiydi. Bornova ovası işgal edildi. Bir kısım, kuzeyden Bayraklı’ya kadar ilerledi. Bir kısım Menemen üzerinden Karşıyaka’ya indi. Daha sonra bu ögeler birleşti. Sokak çatışmaları sorası Bornova Hükmet Konağı kurtarıldı. Halkapınar’a gelindi. Daha sonra Alsancak üzerinden Konak Meydanı’na varıldı. Hükümet Konağında Yunan bayrağı asılıydı. Şerafettin Bey, konağın merdivenlerini süratlice çıktı. Yunan bayrağını indirdi, yerine göğsünden çıkardığı Türk Bayrağı’nı astı” dedi.
“Bu kılıç bizden daha çok milletimize aittir”
Prof. Dr. Arı, “Ertesi gün gazetelerde İzmir’e giren Mustafa Kemal, İsmet Paşa ve yanlarında kara yağız bir Türk genci olan Şerafettin Yüzbaşı’nın fotoğrafları vardı. Mustafa Kemal, 15 Eylül’de düzenlenen bir merasimle Yüzbaşı Şerafettin’e Timur’un kılıcını verdi. Bu kılıçla uzunluk boy fotoğrafları gazetelerde yer aldı. Kılıcın üzerinde bedelli taşlar vardı. Yüzbaşı Şerafettin, kılıcı saklıyordu. 1946-1947 yıllarına gelindiğinde Şerafettin Yüzbaşı, İzmir Belediyesinden bir mektup aldı. İzmir’de bir müze kurduklarını, Şerafettin Yüzbaşı’nın kılıcı o müzeye ikram etmesini istiyorlardır. Şerafettin Yüzbaşı, yataktan kalkamayacak haldeydi. Eşini çağırdı ve ‘Bu kılıç bizden daha çok milletimize aittir’ dedi. Eşine kılıcı verip İstanbul Valiliğine vermesini söyledi. Eşi, kılıcı valilikte teslim etti. Kılıcın en son görüldüğü yer orası oldu. Kılıç kayboldu ve hala izine rastlanamadı” dedi.
Etkinlik sonunda Prof. Dr. Kemal Arı’ya Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Nadim Macit tarafından “Teşekkür Belgesi” takdim edildi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
